HISTORIA
Pierwszym klubem sportowym działającym na terenie osiedla Raków była "Jedność". Została ona założona jeszcze przed I wojną światową, a opiekowała się nią dyrekcja Huty "Częstochowa", udostępniając klubowi odpowiedni lokal i wspierając go finansowo. Po odzyskaniu niepodległości rozpoczął działalność Klub Sportowy "Sparta", posiadający drużynę piłki nożnej. Klub dysponował samodzielnym lokalem, a treningi i mecze odbywały się na adaptowanym do tego celu dawnym cyklodromie.
W marcu 1921 roku, w wyniku starań działaczy Organizacji Młodzieżowej Towarzystwa Uniwersytetów Robotniczych (OM TUR), związanej z PPS, został założony Klub Sportowo-Footbalowy "Racovia", nad którym patronat objął Komitet Dzielnicowy PPS i lokalny oddział Związku Zawodowego Metalowców. Prezesem Zarządu Klubu został Jan Łoboda, a oprócz niego w kierownictwie "Racovii" znaleźli się także: Jan Baścik, Marian Federak, Józef Kaźmierczak, Antoni Kiełbasiński, Wiktor Letkowski i Wacław Sobczyk.
Pierwszy prezes Racovii - Jan Łoboda
"Racovia" była klubem typowo amatorskim, posiadającym w pierwszych latach istnienia tylko sekcję piłki nożnej, a zawodnicy występowali zwykle w zielonych koszulkach z czarnymi wyłogami oraz w czarnych spodenkach. Emblematem klubu była czarna tarcza z zieloną literą "R". Potrzeby materialne i finansowe rozwiązywano w ramach własnych dochodów i możliwości. "Racovia", podobnie jak wspomniana już "Sparta", swoje mecze rozgrywała na cyklodromie (pomiędzy biegnącą obok huty linią kolejową a ulicą Łukasińskiego).
Oficjalny wniosek w sprawie rejestracji Klubu Sportowego "Racovia" został złożony w częstochowskim starostwie dopiero 24 kwietnia 1924 roku. W tym czasie prezesem był już Józef Kaźmierczak, a po jego wyjeździe do Ostrowca, pod koniec 1924 p.o. prezesa został Marian Federak. Natomiast niepowodzeniem zakończyły się podjęte również w tym roku próby zarejestrowania "Racovii" w Krakowskim Okręgowym Związku Piłki Nożnej - Podokręg Sosnowiec, co pozwoliłoby na dopuszczenie klubu do oficjalnych rozgrywek.
Nowemu zarządowi "Racovii", z Janem Baścikiem jako prezesem, nie udało się też uporać z wymogami proceduralnymi, jakie stawiał wojewoda kielecki, a które były związane z rejestracją klubu. Nie widząc możliwości dokonania rejestracji, 20 lipca 1925 roku zarząd "Racovii" podjął uchwałę o rozwiązaniu klubu.
Dopiero w 1927 roku, dzięki staraniom m.in. Józefa Baranowskiego, Antoniego Gładysza i Władysława Pachołka, "Racovia" została reaktywowana, ale jednocześnie zmieniono jej nazwę na Robotniczy Klub Sportowy "Raków" - Sekcja Sportowa OM TUR. Wówczas też przyjęto, że barwami klubu będą dwa kolory: czerwony i niebieski. Od razu rozpoczęto intensywne i systematyczne treningi, w których uczestniczyło około trzydziestu zawodników, a klub w roku 1928 został zarejestrowany w Kieleckim Okręgowym Związku Piłki Nożnej. Nadal posiadał on tylko jedną sekcję - piłkarską, a drużynę zgłoszono do rozgrywek mistrzowskich w najniższej klasie - C. Dopiero od roku 1936 "Raków" grał w klasie B, a dwa lata później wywalczył awans do klasy A. Dużym ułatwieniem dla rozwoju klubu było uzyskanie własnego lokalu przy ul. Limanowskiego 12 - przy świetlicy PPS, która nosiła nazwę "Echo Robotnicze".
Drużyna Rks Raków z roku 1935: Stanisław Aniołek, Edmund Buczkowski, Konstanty Zawadzki, Czesław Langier-kierownik drużyny, Józef Trauc,Mieczysław Andre,, Bolesław Bojanek, Tadeusz Wawszczak, Józef Krauze, Czesław Hazler, Jan Andre, Marian Adamowski.
Jednym z pierwszych wyróżnień zdobytych przez RKS "Raków" był dyplom uzyskany w 1936 roku za zajęcie drugiego miejsca w rozgrywkach o puchar przechodni "Ekspresu Ilustrowanego". W tym czasie poza sekcją piłki nożnej z inicjatywy Mariana Federaka utworzono przy klubie zespół mandolinistów, grupę teatralną i wokalną, a w roku 1938 powstała drużyna piłki siatkowej mężczyzn.
W okresie drugiej wojny światowej, gdy działalność klubów sportowych była zakazana, wielu działaczy i zawodników próbowało kontynuować uprawianie sportu. Wielu też uczestniczyło w działalności konspiracyjnej i w walkach na różnych frontach. Nie obyło się jednak bez bolesnych strat - m.in. w niemieckich obozach koncentracyjnych śmierć ponieśli byli prezesi "Rakowa" Marian federak i Konstanty Zawadzki. Z rąk Niemców zginęli też dwaj czołowi piłkarze - Mieczysław Andre i Stanisław Frocisz, a jeden z największych talentów w historii klubu - Józef Trauc, został postrzelony, co okupił trwałym kalectwem.
Drużyna piłkarska Rakowa z roku 1945: Bronisław Michalczyk, Kazimierz Antas, Broniewski, Henryk Rogulski, Witold Rajczyk, Marian Rogulski, Stanisław Gęsiarz, klęczy: Witold Buczkowski, siedzą: Zygmunt Błaszkiewicz, Marian Kluska, Henryk Gomoluch.
RKS "Raków" wznowił swą normalną działalność w marcu 1945 roku, niespełna dwa miesiące po wyzwoleniu Częstochowy spod okupacji hitlerowskiej. Pierwszym prezesem został Władysław Pachołek, a dużą pomoc klub otrzymał ze strony administracji Huty "Częstochowa i jej dyrektora - Tomasza Szwejkowskiego. Pod koniec lat czterdziestych klub znacznie rozszerzył zakres swej działalności - powstała sekcja tenisa stołowego, a z Zakładowego Domu Kultury przejęto sekcje: bokserską, szachową i piłki siatkowej mężczyzn. W 1948 roku została nieco zmieniona nazwa klubu - na Klub Sportowy Związku Młodzieży Polskiej "Raków". Natomiast rok później, gdy została odgórnie wprowadzona nowa struktura organizacyjna polskiego sportu, "Raków" przeistoczył się w Koło Sportowe Zrzeszenia "Stal" przy Hucie "Częstochowa". W tym samym 1949 roku rakowski klub odnotował pierwsze poważniejsze sukcesy: drużyna tenisistów stołowych zdobyła trzecie miejsce na Mistrzostwach Polski Klubów Robotniczych, a w turnieju indywidualnym trzecie miejsce wywalczył członek tego zespołu Lucjan Tomza.
W 1951 roku, z inicjatywy Mariana Zdunkiewicza, powołany został Społeczny Komitet Budowy Stadionu. Obiekt ten, wraz z pawilonem sportowym i zapleczem, zlokalizowany przy ul. Obraniaka (obecnie ul. Limanowskiego), został oddany sportowcom 22 lipca 1955 roku. W tym czasie spore sukcesy odnosili rakowscy siatkarze: w 1954 roku uzyskali tytuł wicemistrza Polski Zrzeszenia Sportowego "Stal", a w 1958 awansowali na jeden sezon do drugiej ligi.
RKS "Raków" został reaktywowany na fali przemian społeczno-politycznych 8 czerwca 1957 roku, a jego prezesem został Jerzy Chybalski. Dokładnie rok później "Raków" otrzymał sztandar w barwach klubowych czerwono-niebieskich. Mniej więcej w tym czasie utworzono też nowe sekcje: koszykówki kobiet (1956) i mężczyzn (1958) oraz sekcję lekkoatletyczną (1960), której chlubą był późniejszy reprezentant Polski w skoku o tyczce i olimpijczyk z Tokio (1964) - Włodzimierz Sokołowski.
"Oczkiem w głowie" działaczy i kibiców pozostawali jednak wciąż piłkarze, którzy w latach 1956-62 występowali w Śląskiej Lidze Okręgowej i w 1958 roku byli bliscy awansu do II ligi. Osiągnęli go 4 lata później pod wodzą trenera Władysława Siecha, a w sezonie 1962/63 tylko punktu zabrakło im do wejścia do ekstraklasy i musieli zadowolić się trzecim miejscem w II lidze (za "Szombierkami" Bytom i "Unią" Racibórz). Sytuacja powtórzyła się w sezonie 1964/65 (gdy przed Rakowem uplasowała się "Wisła" Kraków i GKS Katowice), zaś rok później "Raków" został zdegradowany do ligi międzywojewódzkiej. W roku 1967, jako reprezentanci tej klasy rozgrywkowej, piłkarze "Rakowa" odnieśli jeden ze swych największych sukcesów: wywalczyli awans do finału Pucharu Polski. Został on rozegrany 9 lipca w Kielcach, a Częstochowianie, prowadzeni przez trenera Jerzego Wrzosa, przegrali z pierwszoligową "Wisłą" Kraków 0:2 dopiero po dogrywce...
Na początku lat siedemdziesiątych "Raków" nieco ograniczył zakres swej działalności, likwidując cztery sekcje: koszykówki kobiet i mężczyzn (1970), lekkoatletyczną (1972) oraz piłki ręcznej kobiet (która istniała w latach 1967-1970).
W roku 1978 piłkarze "Rakowa" ponownie awansowali do II ligi i występowali w niej do roku 1984 (z przerwą w sezonie 1980/81). Zwiastunem lepszych czasów dla częstochowskiej piłki był złoty medal Ogólnopolskiej Spartakiady Młodzieży wywalczony w 1985 roku przez zespół juniorów prowadzony przez trenera Zbigniewa Dobosza (trzon drużyny stanowili Jerzy Brzęczek i Krzysztof Kołaczyk). W roku 1990 "Raków" po raz czwarty wywalczył awans do II ligi (trener Jan Basiński) i po kolejnych czterech sezonach w roku 1994 zajął w swojej grupie II ligi pierwsze miejsce i wreszcie awansował do ekstraklasy (trener Zbigniew Dobosz).
Rks Raków - Mistrzowie Polski Juniorów 1985
Z.Dobosz, S.Synoradzki, G.Lelonek, A.Lampa, J.Bednarski, K.Kołaczyk, J.Kopij, Z.Wrotniak, C.Suchan, J.Szuster, K.Kula, M.Zalas, J.Brzęczek
W I lidze "Raków" grał przez cztery sezony (1994-1998), zajmując kolejno miejsca: trzynaste, ósme, dziesiąte i osiemnaste. W ekstraklasie "czerwono-niebiescy" odnieśli 36 zwycięstw, odnotowali 37 remisów i ponieśli 63 porażki, zdobywając 136 punktów (bilans bramkowy: 120-186). Drużynę w tym czasie prowadzili trenerzy: Zbigniew Dobosz (do marca 1995) i Gothard Kokott (1995-1997), a w ostatnim pierwszoligowym sezonie: Hubert Kostka oraz Bogusław Hajdas, Jan Basiński, Adam Zalewski i Gothard Kokott (ponownie).
W 1999 roku piłkarze "Rakowa" (trener Zbigniew Dobosz) byli bliscy powrotu do ekstraklasy, ale musieli zadowolić się niepremiowanym awansem drugim miejscem w swojej grupie. Rok później było już znacznie gorzej (dwudziesta druga lokata) i "Raków" pożegnał II ligę. Gdy na początku sezonu 2000/01 z klubu odeszła grupa najbardziej doświadczonych zawodników, "Raków" kontynuował rozgrywki w III lidze, wystawiając samych juniorów, ale z góry było wiadomo, że nie będą oni w stanie utrzymać się na tym szczeblu rozgrywek. Wydawało się nawet, że i IV liga to dla nich "za wysokie progi", gdyż na półmetku sezonu 2001/02 "Raków" zajmował przedostatnią, piętnastą pozycję w tabeli swojej grupy. W rundzie wiosennej było już znacznie lepiej - praca trenerów Zbigniewa Dobosza, Andrzeja Samodurowa i Henryka Turka przyniosła efekty i ostatecznie "Raków" zajął ósme miejsce. Oznaczało to, że regres został przełamany i stworzono podstawy do odbudowy drużyny z szansami na grę na wyższym szczeblu.
Znacznie gorzej wyglądały sprawy organizacyjne i finansowe klubu, który nie potrafił się przystosować do nowych uwarunkowań ekonomicznych. Zakład Remontowo-Budowlany przy RKS "Raków", który miał zdobywać środki na działalność statutową klubu, został zlikwidowany, a jego zadłużenie dodatkowo obciążyło klub. Nie doszło też do planowanego jeszcze w 1996 roku przekształcenia w sportową spółkę akcyjną. Ostatecznie, 19 lipca 2002 roku Konferencja Robotniczego Klubu Sportowego "Raków" jednogłośnie przyjęła uchwałę o likwidacji klubu. Wcześniej jednak, mając przede wszystkim na uwadze pracę z młodzieżą i kontynuację liczących ponad 80 lat tradycji rakowskiej piłki nożnej, z inicjatywy grupy pracowników huty i wydzielonych z niej spółek powstało nowe stowarzyszenie pod nazwą Klub Sportowy "Raków", którego prezesem został Jarosław Ociepa. KS "Raków" już w sezonie 2002/03 przejął organizację i finansowanie udziału w rozgrywkach ligowych i pucharowych oraz wszelkich turniejach wszystkich drużyn piłkarskich (w różnych kategoriach wiekowych), które dotychczas występowały jako RKS Raków.
http://www.rakow.com.pl/modules.php?name=Historia