Cracovia to najstarszy działający klub sportowy w Polsce. W Krakowie w piłkę nożną grywano już od lat dziewięćdziesiątych XIX stulecia, początkowo na terenie Parku Jordana, a następnie na murawie Błoń, jednak gra ta miała charakter rekreacyjny i odbywała się według dowolnego stosowania i interpretacji przepisów. Do powstania zorganizowanych klubów w Krakowie przyczynił się przyjazd drużyn ze Lwowa. Miało to miejsce 4 czerwca 1906 roku. Wtedy to odbyły się pierwsze mecze pomiędzy drużynami tych niezwykle zasłużonych dla historii polskiej piłki nożnej grodów. Do pierwszego meczu z "Czarnymi" przystąpiła drużyna "Przodowników" - uczniów najstarszych klas krakowskich gimnazjów. Drugi przeciwnik, drużyna IV lwowskiego gimnazjum, musiała rozegrać mecz z "jedenastką" wyłonioną spośród publiczności. Wydarzenie to stało się katalizatorem rozwoju krakowskiego piłkarstwa. Dla historii naszego klubu najważniejszymi są drużyna "Biało- czerwonych" (Szeligowskiego), która wzięła swoją nazwę od koszulek, które otrzymała od dr Tadeusza Konczyńskiego za zwycięstwo w "turnieju jesiennym" w 1906 roku oraz "Akademicy". 13 czerwca tegoż roku, po ogłoszeniu w "Nowej Reformie", odbył się pierwszy trening "Akademików". Przed przystąpieniem do jesiennego turnieju akademicy przyjęli nazwę dla swojej drużyny - Akademicki Klub Footballowy Cracovia. Tak narodziła się legenda polskiego futbolu.
Wiosną 1907 roku połączono dwie najlepsze drużyny "turnieju jesiennego": "Biało- czerwonych" oraz AKF Cracovię. Nowy zespół nazwę przejął od "akademików", barwy zaś, czyli koszulki w biało-czerwone pasy, od drużyny Szeligowskiego - w taki sposób zakończył się etap budowania drużyny pierwszego Mistrza Polski.
Przed wybuchem Pierwszej Wojny Światowej drużyna Cracovii rozgrywała mecze głównie z drużynami z terenu Galicji, która stała się kolebką polskiej piłki nożnej, ale także wiele spotkań toczyła z drużynami z innych ziem monarchii Austro-Węgierskiej. Pierwszy taki mecz Cracovia przegrała w Opawie z Troppauer Spotverein 2:4 (1908 rok). Trzy lata później "Biało-czerwoni" zmierzyli się z uznawaną za najlepszą drużynę europejską, reprezentacją Austro-Węgier. Mimo porażki 3:6 postawa naszych zawodników pozwoliła uzyskać elitarny na owe czasy tytułu drużyny pierwszej klasy austriackiej. W roku 1913 Cracovia wygrała rozgrywki o mistrzostwo Galicji, wyprzedzając lokalną rywalkę Wisłę oraz Pogoń Lwów.
Po zakończeniu I wojny, "Pasy" wkroczyły w najlepszy okres w swojej blisko stuletniej historii. Rozpoczęło się od mistrzostwa okręgu krakowskiego w 1920, aby w następnym roku zwyciężyć w toczonych po raz pierwszy rozgrywkach o mistrzostwo Polski.
W pierwszym międzypaństwowym meczu reprezentacji Polski z Węgrami wystąpiło aż 7 zawodników naszego klubu. W okresie międzywojennym Cracovia jeszcze trzykrotnie sięgała po mistrzowski tytuł, kolejno w 1930, 1932 oraz w 1937 roku.
Lata tuż po wojnie początkowo nie zapowiadały "czarnego" okresu w dziejach klubu. Jeszcze w 1948 roku drużyna Cracovii zdobywa po meczu barażowym z Wisłą tytuł mistrzowski, jednak w związku z reorganizacją klubów sportowych na wzór radziecki już rok później Cracovia zostaje Związkowym Klubem Sportowym Ogniwo Cracovia. W czerwcu 1949 roku z nazwy znika łacińska nazwa naszego miasta, zostaliśmy decyzja władz pozbawieni "Biało-czerwonych" pasów na koszulkach. Zanim w 1955 roku odzyskaliśmy nasze imię egzystowaliśmy przez trzy lata jako "Terenowe Koło Sportowe Sparta".
Reorganizacja sportu nie ograniczała się jedynie do ingerencji w tradycyjne nazwy klubowe. Kluby sportowe zostały podporządkowane zrzeszeniom. Naszym "protektorem" zostało najpierw MPK, a następnie opieką objęła nas spółdzielnia spożywców. Słaba pozycja "protektorów" w ówczesnej hierarchii odbiła się na wynikach sportowych. Drużyna piłkarska plasowała się na coraz niższych pozycjach, by w roku 1954 pożegnać się z rozgrywkami pierwszej ligi. Wprawdzie już trzy lata później nastąpił powrót do rozgrywek z udziałem najlepszych drużyn, ale tylko na dwa sezony.
I w takim rytmie odtąd miała toczyć się historia naszej piłki - liczona spadkami i awansami. Z pierwszej do drugiej, drugiej do trzeciej (pierwszy taki spadek miał miejsce po sezonie 1970-71), trzeciej do drugiej etc.
W tym okresie za sukces należy przyjąć awans do pierwszej ligi w sezonie 1982-83. W latach dziewięćdziesiątych poza trzecią ligą występowaliśmy jedynie przez trzy sezony. Głównym problemem Cracovii w tym okresie to przede wszystkim brak finansów.
W 1997 Cracovia przekształcono w Sportową Spółkę Akcyjną, ale w dalszym ciągu głównym problemem pozostawały niewystarczające fundusze. Klub jednak uratowano przed ostatecznym bankructwem. Przyczynili się do tego głównie kibice.
W roku 2001 miała miejsce słynna manifestacje przed Urzędem Wojewódzkim przy ul. Basztowej. Upadający klub został uratowany przez ofiarnych kibiców zrzeszonych w "Grupie 100", którzy dzięki własnym pieniądzom wspomagali klub i doprowadzili do pojawienia się sponsora - firmy Comarch. W roku 2002-03 następuje powrót do drugiej ligi, rok później ekstraklasa. Po wielu latach Cracovia wróciła na należne jej miejsce.
W pierwszym sezonie w najwyższej klasie rozgrywkowej Cracovia uzyskuje piąte miejsce i ociera się o udział w rozgrywkach Intertotto. Jednocześnie zostaje okrzyknięta drużyną grającą najciekawszy futbol w lidze. Stabilizacja finansowa skutkuje nowymi transferami i rozbudową bazy treningowej, a poziom piłkarski przekłada się na powołania do reprezentacji Polski. Sezon 2005/2006 to pechowe dziewiąte miejsce pierwszej drużyny, ale za to Mistrz Polski juniorów młodszych! W swoje urodziny klub organizuje wielką Galę Stulecia, a do obchodów przyłączają się tysiące kibiców i całe miasto. Rok później w Orange Ekstraklasie Cracovia kończy sezon na wysokiej czwartej pozycji wyprzedzając swoją lokalną rywalkę, aż o cztery oczka.
źródło: http://www.cracovia.pl/1a_historia.php?nr_menu=2&x=0